نسخه چاپی
ارسال به دوستان
مجری فاکس‌نیوز پای یک تئوری توطئه قدیمی را به ایران باز کرد | طرفداران ایده دخالت خارجی در خشکسالی ایران چه می‌گویند؟
پادکست جدید تاکر کارلسون، مجری پرنفوذ آمریکایی، موجی تازه در کشور به راه انداخت؛ او در گفت‌وگویی با یک تئوری‌پرداز معروف، «پاشش مواد شیمیایی برای کنترل آب‌وهوا» را واقعی دانسته و مدعی شده ایران یکی از کشور‌های هدف این «جنگ اقلیمی» است. ادعایی که طرفداران بنامی در ایران دارد؛ از محمود احمدی نژاد تا غلامرضا جلالی
فعال سیاسی جمهوری خواه و مجری سابق و پرنفوذ شبکه فاکس نیوز که این روز‌ها یک پادکستر بسیار پرطرفدار شده، اخیرا یک مصاحبه جنجالی منتشر کرده است.
کارلسون که با مصاحبه اش با مسعود پزشکیان در شبکه اینترنتی مدرسه آزاد در ایران شناخته‌تر شده این بار موضوع تازه‌ای مطرح کرده که شاید به ایران هم بی ارتباط نباشد. او در قسمت جدید پادکست خود با عنوان «دولت آمریکا اعتراف کرد کِم‌تریلز واقعی هستند (و از آنچه تصور می‌کنید بدتر است)؛ گفت‌وگویی با «دِین وینگینگتون»، یک تئوری‌پرداز توطئه کرده است. وینگینگتون در رسانه‌های آمریکا به یک تئوری خاص شهرت دارد؛ او تقریباً تمام زندگی حرفه‌ای خود را صرف اثبات این ادعا کرده که دولت آمریکا از طریق هواپیما‌ها مواد شیمیایی سمی وارد آسمان می‌کند. وینگینگتون می‌گوید این مواد برای کنترل آب‌وهوا — چه برای اهداف عملی و چه مقاصد شوم — استفاده می‌شوند.
کارلسون می‌گوید تیمش شش ماه دنبال فردی «جدی، عاقل و دارای سابقه مهندسی» برای صحبت درباره این موضوع بوده است. رسانه‌های آمریکایی این ایده را مسخره می‌کنند؛ واژه «کم تریلز» در واقع یک شوخی با تئوری کنترل آب و هوا از طریق پاشش مواد سمی است. این واژه مخفف Chemical Trails است و به معنای «ردّ شیمیایی» است. اما نکتهٔ مهم این است که این واژه بار تئوری توطئه دارد و در علم اقلیم و هواشناسی اصطلاح معتبر محسوب نمی‌شود.
رسانه‌های دست چپی در ایالات متحده (یعنی بیشتر رسانه‌های موسوم به جریان اصلی) معتقدند جریان راست آمریکا از این جهت تئوری کم تریلز را تبلیغ می‌کند که دیگر لازم نیست با واقعیت تغییرات اقلیمی و راه حل‌های آن روبه رو شود. در واقع این روش، نسخه جدیدی برای انکار سیاست‌های اقلیمی است.
نشریه اسلیت در گزارشی درباره مصاجبه اخیر در پادکست تاکر کارلسون نوشته «کارلسن سال‌هاست تغییرات اقلیمی را انکار کرده، از دوران فاکس‌نیوز تا امروز. اکنون نیز به جای پذیرش بحران واقعی، ترجیح می‌دهد به «برنامه مخفی دستکاری آب‌وهوا» اشاره کند.»
وینگینگتون در جایی از پادکست به کارلسون می‌گوید: پاشش ذرات اسپری‌شده واقعی است؛ هیچ «نظریه توطئه‌ای» در کار نیست. ما فیلم‌های نزدیک از این هواپیما‌ها در ارتفاع بالا داریم—هواپیما‌های KC-۱۰، KC-۱۳۵، C-۱۷ Globemaster—که نازل‌های آنها دیده می‌شود و پاشش را روشن و خاموش می‌کنند، این دیگر «میعان» نیست.
اشاره وینگینگتون به همان ردی است که از هواپیما‌ها در آسمان به جای می‌ماند. طرفداران نظریه کم تریل معتقدتد ردی که پشت هواپیما‌ها می‌ماند، در واقع مواد شیمیایی پاشیده‌شده توسط دولت‌ها برای اهدافی مثل کنترل آب‌وهوا یا آسیب‌رسانی به مردم است.
او کِم‌تریلز را «پروژه‌ای دولتی برای پخش ذرات بازتابنده نور خورشید» می‌داند — ادعایی که آن را «خیرخواهانه، اما خطرناک» توصیف می‌کند. بخش اصلی ادعایش، اما استفاده از این مواد برای کنترل آب‌وهوا است:تغییر مسیر طوفان‌ها، ایجاد خشکسالی، دستکاری اقلیم در مقیاس قاره‌ای — و در نهایت، «تهدیدی وجودی برای کل حیات روی زمین.».
اما مهمترین بخش این گفت‌و‌گو جایی است که مهمان پادکست کارلسون به ایران اشاره می‌کند. وینگینگتون می‌گوید: اینها به‌عنوان نوعی ابزار جنگی استفاده می‌شوند. ما می‌دانیم کشور‌هایی مثل ایران که دائماً شیطانی جلوه داده می‌شوند در این میان هدف قرار گرفته‌اند. همان‌طور که تو خوب می‌دانی، بلافاصله پس از ۱۱ سپتامبر فهرست کشور‌هایی که باید هدف قرار بگیرند به ژنرال وسلی کلارک داده شد—فهرستی که مشخصاً پیش از ۱۱ سپتامبر هم وجود داشته است.
او گفته: بعد از آن، تمام آن کشورها، بدون استثنا، یک خشکسالی «هزار ساله» را تجربه کردند. از نظر آماری و ریاضی، وقوع چنین چیزی بدون عملیات مداخلهٔ اقلیمی ناممکن است. ما فیلم و سند داریم که رهبر ایران در صحن سازمان ملل رسماً می‌گوید ناتو بارش آنها را قطع می‌کند.
دانشمندان ارشد ایرانی اخیراً گفته‌اند ناتو ۴۰ سال است که این کار را انجام می‌دهد. اگر عرضهٔ غذا را با بر هم زدن بارش مختل کنید، جمعیت را نیز بی‌ثبات می‌کنید.
طرفداران تئوری توطئه دستکاری آب و هوا در ایران چه کسانی هستند؟
اشاره وینگینگتون به اظهارات محمود احمدی نژاد است. در سال ۱۳۹۱، احمدی نژاد رئیس جمهور وقت گفته بود: «بخشی از خشکسالی غیر عمدی و به دلیل ایجاد صنعت بوده و بخشی هم عمدی است و دشمن با تخلیه ابر‌هایی که به سمت کشور می‌آید، یک جنگ نامتعادل انسانی به پا کرده است.»
در همان روز‌ها «محمدی زاده» رئیس وقت سازمان محیط زیست نیز در تایید آن گمانه زنی‌ها گفته بود: «در اینکه امروزه علمی هست که با استفاده از آن بار ابر‌ها را تخلیه می‌کنند هیچ شکی نیست. بله این علم وجود دارد.
غلامرضا جلالی رئیس سازمان دفاع غیرعامل ایران هم در تیر ۱۳۹۷ گفته بود تغییرات اقلیمی ایران مشکوک است و «دشمنان خارجی در تغییر وضعیت آب‌وهوایی کشور ما مداخله کرده‌اند» و به «دزدیِ ابر‌ها و برف‌ها» متهم هستند.
اینکه چرا یک مقام عالی رتبه ایران به این تئوری دامن میزند روشن نیست؛ آیا اطلاعاتی وجود دارد یا از سر استیصال است؟
ریشه ایده دستکاری آب و هوا از طریق پاشش مواد شیمیایی و سمی در سال ۱۹۹۶ است؛ وقتی برخی افراد یک مقاله پژوهشی نیروی هوایی آمریکا درباره «تغییرات آب‌وهوایی» را بد فهمیدند. از آن زمان، شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های محافظه‌کار این نظریه را بزرگ‌تر کردند و اکنون دوباره محبوب شده است، به‌ویژه میان کاربران راست‌گرا و مخالفان دولت.
با اینکه متخصصان این ادعا را کاملاً رد کرده‌اند و می‌گویند آنچه دیده می‌شود «کنتریل»های معمولی ناشی از بخار آب است، این تئوری همچنان ادامه دارد. دلیلش آن است که ساختار ذهنی نظریه‌های توطئه طوری است که هیچ دلیلی نمی‌تواند آنها را رد کند: اگر مدرک باشد، یعنی توطئه وجود دارد؛ اگر مدرک نباشد، یعنی دولت‌ها آن را پنهان کرده‌اند
این نوع باور‌ها بیشتر در دوره‌های بی‌ثباتی، اضطراب و احساس ناتوانی مردم رشد می‌کند. نظریه‌های توطئه برای برخی افراد نوعی احساس کنترل ایجاد می‌کند؛ اینکه جهان آشفته نیست، بلکه «عده‌ای پشت پرده» همه‌چیز را می‌گردانند. روان‌شناسان می‌گویند چنین باور‌هایی بیشتر بین افراد با تمایلات اقتدارگرا و ذهنیت ضدنهاد‌های رسمی دیده می‌شود.
